بي اخلاقي افتخار ندارد، لطفا از آن عكس نگيريد: نگاهي به عكس هاي سلفي از منظر اخلاقي
مدت ها بود قصد داشتم درباره وجه اخلاقي عكس هاي سلفي مطلبي را بنويسم اما امروز در فضاي مجازي عكسي را ديدم كه انگيزه ام را براي اين كار بيشتر كرد. اميدوارم اين نوشته تلنگري باشد به وجدان اخلاقي كساني كه در گرفتن عكس هاي سلفي فقط «خود» را مي بينند و به «ديگران»و احساسات و عواطف آنها و شرايط خاصي كه در آن قرار دارند توجهي نمي كنند.
🚫 شما هم حتما موارد زير را ديده ايد:
1. ساختمان بزرگ پلاسكو دچار آتش سوزي و تخريب شده. جان عده اي از هموطنان ما، چه ساكنان ساختمان و چه نيروهاي كمكي و آتش نشاني كه براي پيشگيري از فاجعه بيشتر به محل حادثه آمده اند در خطر است. در اين وضعيت كه هر ثانيه اش بسيار ارزشمند است، عده اي روي ماشين آتش نشاني رفته اند و در حال گرفتن عكس از خودشان وديگران هستند !! (نمي دانم به جاي علامت تعجب چه علامتي بايد گذاشت).
2. بستگان كسي كه فوت كرده در حالي عزاداري هستند كه برخي از ما سعي مي كنيم با آنها عكس سلفي بگيريم. جالب اين كه انتظار داريم كه فرد عزادار به خاطر ما رو به دوربين باشد و حالت مناسبي هم داشته باشد.
3. يك چهره سرشناس در بستر بيماري است يا از دنيا رفته است. برخي كساني كه به عيادت او رفته اند سعي ميكنند فرصت را براي گرفتن عكس سلفي با بيمار يا جنازه اش از دست ندهند. 4. مراسم تشييع جنازه است. برخي بدون توجه به فلسفه حضور در اين مراسم تلاش مي كنند كه از خود و افراد ديگر عكس بگيرند.
🚫 هر انسان عاقل و فهيمي با ديدن اين تصاوير از خود مي پرسد: قرار است با اين عكس ها چه چيزي را اثبات كنيم؟ چرا اين تصاوير را در شبكه هاي اجتماعي منتشر مي كنيم؟ ايجاد ممانعت براي نيروهاي كمكي و در نتيجه كشته و زخمي شدن افراد بيشتر، چه افتخاري دارد؟ بستگان يك فرد متوفي كه تا آخر عمر هرگاه عكس خود يا عزيزشان را در حالتي نامناسب مي بينند داغ شان تازه مي شود چه گناهي كرده اند كه بايد قرباني «خودپرستي» و بي اخلاقي ما شوند؟
🚫 چرا در اين موارد گرفتن سلفي كاري غيراخلاقي است؟ چون، خواسته يا ناخواسته، ناشي از موارد زير است:
1. خود بيني و خودپرستي: مهم اين است كه من خودم را به ديگران نشان دهم و احساس لذت و رضايت داشته باشم. مثل شكارچي اي كه به شكاري بزرگ دست يافته است
. 2. نگاه ابزاري به ديگران:
اين كه عده اي «انسان» (لطفا توجه كنيد: «انسان») به خاطر خودپرستي من دچار رنج و زحمت مي شوند يا حتي جان شان را از دست مي دهند مهم نيست؛ مهم اين است كه نردباني شده اند كه من از آن بالا رفته ام تا خودم را به ديگران نشان بدهم، و به اين ترتيب حقارت و كوچكي خود را مخفي كنم.
3.عدم وظيفه شناسي و احساس مسووليت:
مهم نيست كه وظيفه ما هنگام تشييع جنازه، دلداري به بستگان و تلاش براي كاهش رنج آنهاست. مهم نيست كه هنگام حوادثي چون آتش سوزي وظيفه ما فراهم كردن امكان رسيدن سريعتر نيروهاي كمكي به محل حادثه است. مهم نيست كه هر يك از ما نسبت به انسان هاي ديگر، در هر موقعيتي كه هستند، از نظر اخلاقي مسوول هستيم. مهم اين است كه عجله (يا زرنگي؟) كنيم و فرصت را براي ابراز وجود خودمان از دست ندهيم؛ چون معلوم نيست تا چه زمان ديگري كسي بميرد يا ساختماني آتش بگيرد يا كسي عزادار شود تا چنين فرصتي را دوباره پيدا كنيم.
🚫 گرفتن عكس از خود يا ديگران اگر در زمان و شرايط مناسب و با رضايت افراد باشد و براي ديگران رنج و آزاري نداشته باشد طبيعتا از نظر اخلاقي نيز ايرادي ندارد، در غير اين صورت «ذبح اخلاق» به پاي «خودشيفتگي» نه تنها موجب افتخار نيست بلكه بهترين سند بي اخلاقي و باعث شرمساري نزد وجدان اخلاقي ما است؛ البته اگر وجدان مان را به شيطان نفروخته باشیم.a
با سلام