براي دسترسي به مطالب بيشتر و جديدتر در

كانال تلگرامي اندكي انديشه عضو شويد. كليك كنيد:

 

⬅️       1. قديمي ها وقتي مي خواستند  دشواري ايام بارداري را به فرزندانشان نشان دهند و آنها را قدردان مادرانشان تربيت  كنند مي گفتند اگر مي تواني براي چند روز يك وزنه چندكيلويي را به شكمت ببند تا بفهمي مادرت چه سختي هايي كشيده است.  امروزه اين ايده، يعني قرار دادن شخص در «موقعيت مشابه» ديگران، ابزاري شده است براي جلب توجه افراد و اطلاع رساني درباره يك موضوع مشخص، مثلا بيماري «اسکلروز جانبی آمیوتروفیک» (ALS) كه موجب آسيب عصب هاي مغز  نخاع مي شود، يا جلب مشاركت مالي و غيرمالي براي يك كار خير. بهره گيري از فضاي مجازي،  و به خصوص شبكه هاي اجتماعي، نيز موجب شده كه اين گونه فعاليت ها به نتايج بهتر و سريعتري برسد. پويش (كمپين) معروف به «چالش سطل يخ» (ice bucket challenge) يا اخيرا «چالش مانكن» (Mannequin Challenge) نمونه هايي از اين گونه فعاليت ها هستند.

⬅️       2. چنين ايده هايي تا وقتي در جهت انجام فعاليت هاي خيرخواهانه و انسان دوستانه باشد نه تنها كاري اخلاقي محسوب مي شود كه تبليغ و مشاركت و همراهي با آنها هم (از باب تعاونوا علي البر و التقوي) كاري نيك و اخلاقي به شمار مي آيد. اما مثل هر فعاليت اخلاقي و اجتماعي ديگر، خود اين گونه تلاش ها هم با چالش هايي مواجه است كه يكي از آنها سرگرم شدن به ظاهر موضوع و حواشي آن و فراموش كردن هدف اصلي است. متاسفانه در كشور ما (و احيانا در ديگر كشورها) برخي افراد عادي (و حتي چهره هاي شناخته شده) از اين پويش ها صرفا به حركت هايي چون ريختن آب به روي همديگر يا ايستادن بي حركت و فيلم گرفتن از آن و انتشار در شبكه هاي اجتماعي اكتفا مي كنند بدون اين كه درباره اهداف آنها  به مردم آگاهي بدهند يا در اين زمينه ها كمك مالي بكنند.چنين كاري موجب مبتذل و لوث شدن يك كار اخلاقي مي شود. به همين خاطر است كه مي بينيم گاهي صدها ويديو از شركت افراد معروف و غيرمعروف كشورمان در اين پويش و چالش ها منتشر مي شود بدون اين كه حتي يك خبر از ميزان كمك مالي آنها منتشر شود.

⬅️       3. مبتذل كردن يك ايده ارزشمند و پايين آوردن آن در حد يك شوخي و سرگرمي تصويري، كاري غيراخلاقي است چرا كه پيامدهاي ناگواري دارد، مثلا موجب كاهش مشاركت جدي افراد در اين گونه فعاليت ها و مانع رساندن خير به ديگران مي شود. اگر كساني اين گونه تلاش ها را وسيله اي براي كسب شهرت يا ثروت يا خيرخواه جلوه دادن خود كنند (بدون اين كه واقعا كمكي به اهداف پويش كننند) كار آنان نه فضيلت بلكه رذيلت اخلاقي محسوب مي شود، چرا كه نوعي استفاده ابزاري (و در واقع سوءاستفاده) از نيت خير ديگران به شمار مي آيد. به اين گونه افراد از قول باباطاهر بايد نصيحت كنيم كه:
تو که نوشم نیی نیشم چرایی      تو که یارم نیی پیشم چرایی
تو که مرهم نیی ریش دلم را        نمک پاش دل ریشم چرایی.

⬅️       4. عوامل گوناگوني را مي توان  براي  رفتارهاي فوق بر شمرد كه يكي از آنها عادت برخي از ما به «راحت طلبي اخلاقي»و انجام «فعاليت هاي اخلاقي بي هزينه» است. اين امر وقتي با شوخ طبعي ايراني و امكانات فراهم شده توسط فضاي مجازي جمع شود، نتيجه همين مي شود كه در بالا گفته شد.

⬅️       5. به هر حال اميدواريم همه ما به عنوان «عامل هاي اخلاقي» اگر در كار خيري مشاركت نمي كنيم دست كم كار خوب ديگران را نيز خراب نكنيم. و از آن بالاتر اميداوريم از اين به بعد نه تنها در كارهايي كه سمت و سوي اخلاقي و خيرخواهانه و كمك به پيشرفت علم و دانش و كاهش درد و رنج ديگران دارد، مشاركت «عملي» داشته باشيم بلكه خود ابتكار عمل را به دست گرفته و با توجه به نيازهاي جامعه خودمان و متناسب با فرهنگ ديني و ملي كشورمان اقدام به تشكيل كمپين هاي ملي و بين المللي كرده و اخلاقي بودن خود را عملا به ديگران نشان دهيم.