ايوُن وُيرْن

ترجمه و تلخيص: حسينعلي رحمتي

                                

                                                                                                   (دانلود pdf اين مقاله)

با توجه به گسترش روز افزون استفاده از اينترنت در دنياي امروز و با توجه به نقش اين فناوري ارزشمند در انجام پژوهش و تحقيق،‌ آگاهي از مباحث اخلاقي مربوط به پژوهش هاي اينترنتي ، امري است بسيار لازم و ضروري. از اين رو تلخيصي از ترجمه «اخلاق در سپهر سايبر: درآمدي بر اخلاق پژوهش در اينترنت»، نوشته ايون ويرن تقديم علاقمندان مي شود. اميد آن كه در آينده اي نزديك، شاهد نگارش آثاري قوي و غني از سوي انديشوران جامعه خودمان در اين زمينه باشيم. لازم به ذكر است كه اين مقاله در دسامبر 2005م از سايت cddc.vt.edu  گرفته شده و  چند سال پيش در خبرنامه پژوهشي دانشگاه مفيد منتشر  شده است.

نويسنده در اين مقاله برخي از دستورالعمل‌هاي موجود درباره اخلاق پژوهش را مورد بررسي قرار داده و از آنها جهت تبيين موضوع اخلاق پژوهش در اينترنت بهره گرفته است. البته مواجهه او با اين دستورالعمل‌ها كم و بيش انتقادي است و در پايان هم پيشنهادهايي را مطرح مي كند كه از آن جمله است لزوم توجه به اصول و ارزش هاي اخلاقي و فرهنگي جوامع مختلف در باب اخلاق پژوهش هاي اينترنتي.          (مترجم)


 برخي نظريه هاي اخلاقي قابل استفاده براي اخلاق پژوهش هاي اينترنتي

مي توانيم از سود گرايي شروع كنيم،‌ كه در قرن نوزدهم از سوي جرمي بنتام و جان استوارت ميل مطرح شد. بر طبق آموزه‌هاي آنان، عملي اخلاقي محسوب مي شود كه در نسبت سود و زيان، بالاترين ميزان سود را براي بيشترين افراد داشته باشد. نظريه ديگر، رهيافت حق‌ـ محور به اخلاق است كه ريشه در فلسفه امانوئل كانت ، و انديشمنداني چون او، دارد.

موارد زير، از حقوق مبنايي در اخلاق پژوهش هستند:

1.       حقِ آگاهي از حقيقت: يعني آگاه شدن از موضوعاتي كه بر انتخاب فرد تأثير جدي دارد.

2.       حقِ حريم خصوصي: ما حق داريم در حريم خصوصي خود آزاد باشيم؛‌ تا جايي كه به حقوق ديگران تجاوز نكنيم.

3.       حقِ سلامتي: اين حق ماست كه [در روند پژوهش و تحقيق] مورد آسيب يا آزار قرار نگيريم.

4.       حق نسبت به آنچه قرارداد بسته‌ايم:‌ ما حقِ چيزي را داريم كه ديگران بر اساس قراردادها و پيمان‌هايي كه آزادانه منعقد كرده‌ايم تقبل كرده‌اند.

رهيافت ديگر عبارت است از.............

ادامه مقاله را در ادامه مطلب  بخوانيد